Rodzaje działań niepożądanych leków. Kiedy należy je odstawić?
fot. Główny Inspektorat Farmaceutyczny
Działania niepożądane zależne od dawki #(typ A) są najlepiej poznanymi i najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi leków. Ich występowanie zależy od mechanizmu działania danego leku i od dawki substancji leczniczej przyjętej przez pacjenta.
Działania te są łatwe do przewidzenia, występują stosunkowo często i rzadko są przyczyną zgonu. Ustępują w momencie odstawienia leku. W przypadku ich pojawienia się konieczne jest zmodyfikowanie dawkowania leku i indywidualne dobranie dawki dla danego pacjenta.
Przykłady:
- krwawienia podczas stosowania leków przeciwzakrzepowych,
- kaszel po inhibitorach ACE,
- zwężenie źrenic po podaniu morfiny,
- uszkodzenie wątroby po przyjęciu dużych dawek paracetamolu.
Działania niepożądane niezależne od dawki (typ B) są nieprzewidywalne – występują rzadko, ale często mogą prowadzić do śmierci. W przypadku wystąpienia takich działań niepożądanych konieczne jest przerwanie leczenia. Przykłady:
- wstrząs anafilaktyczny,
- obrzęk naczynioruchowy,
- kontaktowe zapalenie skóry.
Działania niepożądane zależne od przewlekłego stosowania (typ C) zależą zarówno od dawki, jak i od czasu przyjmowania leku, czyli długości farmakoterapii. Przykładem takiego działania niepożądanego jest choroba zakrzepowa u pacjentek, które stosują doustną antykoncepcję hormonalną. Innym przykładem może być zespół leniwego jelita po długotrwałym stosowaniu leków przeczyszczających.
Działania niepożądane opóźnione w czasie (typ D) mogą pojawić się jakiś czas po stosowaniu leku. Przykładem jest np. działanie teratogenne talidomidu. Talidomid stosowany w czasie ciąży powodował bardzo poważne działania niepożądane u dziecka, które ujawniły się po porodzie. Obecnie talidomidu nie wolno stosować w czasie ciąży właśnie ze względu na działanie teratogenne.
Działania niepożądane wywołane odstawieniem leku (typ E) są szczególnie niebezpieczne przy lekach, które pacjent stosuje przez dłuższy czas i nagle przestaje je. Może to doprowadzić do nieprzyjemnych objawów, a nawet zaostrzenia objawów choroby. Przykładem jest zaostrzenie lub nasilenie napadów padaczkowych po nagłym odstawieniu fenobarbitalu czy fenytoiny, a także wystąpienie zespołu abstynencyjnego po długotrwałym stosowaniu opiatów czy benzodiazepin.
Działania niepożądane spowodowane brakiem skuteczności farmakoterapii (typ F) polegają na tym, że pacjent przyjmuje jakiś lek, a efekt farmakologiczny (leczniczy) nie występuje. Przykładem takiego działania niepożądanego jest nieskuteczność antybiotyków w przypadku występowania antybiotykoodporności wśród bakterii.
Źródło: Główny Inspektorat Farmaceutyczny
Czytaj również
- Miłośnik historii natrafił na karabin. Broń trafiła do bydgoskiego muzeum
- Światowy Dzień Farmaceuty. Nieoceniona praca i zaangażowanie
- Zakazane praktyki sztucznej inteligencji. Nowe przepisy
- Wędrówka wzdłuż Noteci. "Wiatr nam sprzyjał"
- Grzybiarzu, apelujemy o rozwagę! O jakich zasadach należy pamiętać?
Dodaj komentarz
LOKALNY HIT
Jesienna aura bywa zdradliwa. Zachowajmy szczególną ostrożność
Po miesiącach sprzyjających warunków dla kierowców nadchodzą dni #ze zdradliwą aurą. Wczoraj astronomiczna, dzisiaj z kolei zawitała do nas kalendarzowa jesień. Osoby wybierające się w podróż samochodem powinny wziąć pod uwagę najświeższe prognozy o jesiennej, a co za tym idzie zmiennej pogodzie. Ta zmienność wpływa bezpośrednio na prowadzenie pojazdu. Przed nami mgliste dni, opady deszczu, niższa temperatura oraz mokre liście na drodze. Zachowanie szczególnej ostrożności i dostosowanie prędkości do takich warunków to podstawa bezpieczeństwa na drodze.
(czytaj więcej)Operacja pk. Feniks. Zaangażowanych ponad 200 żołnierzy
W poniedziałek 23 września rozpoczęła się operacja #pod kryptonimem FENIKS, w którą jest zaangażowanych ponad 200 żołnierzy 8.Kujawsko-Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej. W niesieniu szeroko pojętej pomocy na terenach popowodziowych uczestniczą terytorialsi ze wszystkich 4 batalionów 8.K-PBOT z Torunia, Inowrocławia, Grudziądza i Włocławka. Zaangażowane zostały również samodzielne kompanie. W razie potrzeby doraźnie do pomocy może być kierowanych więcej żołnierzy. W ostatni weekend z 8.K-PBOT było ich ponad 400.
(czytaj więcej)"Dopytujemy mieszkańców czego im potrzeba". Z pomocą powodzianom
W Lewinie Brzeskim i Głuchołazach wciąż są strażacy# z woj. kujawsko-pomorskiego.
(czytaj więcej)Miłośnik historii natrafił na karabin. Broń trafiła do bydgoskiego muzeum
Policjanci z# Koronowa prowadzili sprawę związaną z odnalezieniem, przez miłośnika artefaktów, jednostki broni z czasów II Wojny Światowej. Jej finałem było wczorajsze spotkanie w Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy, gdzie Komendant Komisariatu Policji w Koronowie młodszy inspektor Tomasz Meyze przekazał Dyrektorowi Muzeum Panu Wojciechowi Bartoszek odnalezioną broń wraz z magazynkami i amunicją.
(czytaj więcej)
Komentarze (5) Zgłoś naruszenie zasad
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:10 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:10 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:12 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:14 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:14 napisał:
odpowiedz
Uwaga! Internauci piszący komentarze na portalu biorą pełną odpowiedzialność za zamieszczane treści. Redakcja zastrzega sobie jednak prawo do ingerowania lub całkowitego ich usuwania, jeżeli uzna, że nie są zgodne z tematem artykułu, zasadami współżycia społecznego, a także wówczas, gdy będą naruszać normy prawne i obyczajowe. Pamiętaj! -pisząc komentarz, anonimowy jesteś tylko do momentu, gdy nie przekraczasz ustalonych zasad.
Komentarze pisane WIELKIMI LITERAMI będą usuwane!